Beth yw Cydnabod Dysgu Blaenorol?

Mae Cydnabod Dysgu Blaenorol (CDB) yn disgrifio proses lle mae tystiolaeth o ddysgu a/neu gyflawniad blaenorol dysgwr yn cael ei asesu a gellir ei ddefnyddio i eithrio’r dysgwr o ran o gymhwyster neu gymhwyster cyfan.  

Mae angen i'r dysgwr ddangos, trwy wybodaeth, dealltwriaeth neu sgiliau sydd ganddynt eisoes, nad oes angen iddynt ailadrodd y cwrs na chwblhau gweithgaredd asesu ychwanegol. Bydd asesydd yn adolygu a yw'r dystiolaeth yn ddigon i ddangos bod dysgwr wedi bodloni'r gofynion asesu ar gyfer cymhwyster cyfredol neu ran o gymhwyster. 

Mae enwau eraill ar gyfer Cydnabod Dysgu Blaenorol yn cynnwys: 

  • achredu dysgu blaenorol  
  • achredu dysgu blaenorol drwy brofiad.  

Ar gyfer pwy mae hyn?

Mae Cydnabod Dysgu Blaenorol yn ymwneud â'r dysgwr.  

Mae’n ddull sy’n canolbwyntio ar y dysgwr gyda’r bwriad o gydnabod dysgu blaenorol a chefnogi dysgwyr i wneud cynnydd mewn addysg, hyfforddiant a/neu’r gweithle.  

Nid yw wedi'i gyfyngu i'r rhai sydd mewn addysg neu hyfforddiant ar hyn o bryd. Gall dysgwyr sydd â phrofiad blaenorol y gallant ei gymhwyso i gymhwyster sy'n dymuno cael eu heithrio o rai rhannau o'r cymhwyster neu sydd am geisio achrediad ar gyfer dysgu blaenorol ei ddefnyddio. 

Beth yw ein polisi ar ddefnyddio Cydnabod Dysgu Blaenorol?

Rydyn ni’n cydnabod bod Cydnabod Dysgu Blaenorol yn cynnig llawer o fanteision i ddysgwyr a rhanddeiliaid eraill. Mae’r rhain yn cynnwys:   

  • cydnabod gwerth dysgu, cyflawniad a phrofiad y tu allan i leoliadau addysgol ffurfiol 
  • dilysu dysgu anffurfiol ac anffurfiol a gyflawnwyd yn annibynnol 
  • annog a hwyluso cynnydd addysgol neu ddatblygiad gyrfa drwy lwybrau llai traddodiadol 
  • lleihau hyd ac o bosibl gost yr amser dysgu, hyfforddi ac asesu 
  • hyrwyddo dysgu gydol oes 
  • darparu llwybrau ar gyfer gwaith mudol / symud llafur, a  
  • gwella hunan-barch a balchder dysgwyr. 

Rydyn ni hefyd yn credu ei bod hi’n bwysig bod cyrff dyfarnu yn amlinellu eu hymagwedd at Gydnabod Dysgu Blaenorol mewn ffordd glir a thryloyw. Dyma pam rydyn ni’n ei gwneud yn ofynnol i bob corff dyfarnu gyhoeddi datganiad polisi yn amlinellu eu hymagwedd at Gydnabod Dysgu Blaenorol. Rhaid i'r datganiad polisi hwn ei gwneud yn glir a yw dysgu blaenorol yn cael ei gydnabod ac, os ydyw, pryd a sut y caiff Cydnabod Dysgu Blaenorol ei ddefnyddio, fel bod dysgwyr yn ymwybodol o’r broses ac yn wybodus amdani. 

Er ei bod yn ofynnol i gyrff dyfarnu fod â pholisi Cydnabod Dysgu Blaenorol cyhoeddedig, nid yw'n ofynnol iddynt gydnabod dysgu blaenorol.  

Mater i bob corff dyfarnu yw penderfynu ar ei ddull o gydnabod dysgu blaenorol, gan gynnwys i ba raddau y mae'n cadw hyblygrwydd i ymdrin ag achosion eithriadol. Yn yr un modd, mater i bob corff dyfarnu yw penderfynu ar y ffordd orau o nodi'r wybodaeth hon yn ei bolisi, gan gynnwys lefel y manylion y mae'n dymuno eu darparu. Yr hyn sy'n bwysig yw bod dull corff dyfarnu’n glir ac yn dryloyw i ddefnyddwyr cymwysterau. Yn dibynnu ar ddewis dull corff dyfarnu, gellir cyflawni hyn gyda datganiad byr, neu bolisi manylach. Rydyn ni am i gyrff dyfarnu fod â’r hyblygrwydd hwn. 

Egwyddorion Cyffredinol Cydnabod Dysgu Blaenorol

Wrth ddatblygu a gweithredu eu polisi Cydnabod Dysgu Blaenorol, rydyn ni’n disgwyl i gyrff dyfarnu roi sylw dyledus i'r egwyddorion canlynol:  

  • bod polisïau a phrosesau cydnabod dysgu blaenorol yn hygyrch, yn gynhwysol ac yn hyblyg i ddiwallu anghenion rhesymol pob dysgwr, o bob cefndir, a phrofiad 
  • bod gwybodaeth am yr amgylchiadau lle gall dysgwyr ddefnyddio cydnabod dysgu blaenorol yn glir ac yn dryloyw 
  • bod dulliau asesu cydnabod dysgu blaenorol yn drylwyr, yn gyson ac yn deg i bob dysgwr ac yn cael eu hategu gan fecanweithiau sicrhau ansawdd cadarn ac effeithiol 
  • bod prosesau cydnabod dysgu blaenorol yn hybu hyder yn y broses a’r canlyniad 
  • bod cydnabod dysgu blaenorol yn cael gwared ar ddyblygu diangen mewn asesu,  
  • bod rolau a chyfrifoldebau yn glir ac yn ddealladwy a lle bo angen, bod cefnogaeth yn cael ei darparu. 

I gael rhagor o wybodaeth am ein polisi rheoleiddio mewn perthynas â Chydnabod Dysgu Blaenorol, gweler ein rheolau a’n canllawiau.